Сусветны дзень без аўтамабіля
Штогод 22 верасня адзначаецца сусветны дзень без аўтамабіля, у які аўтамабілістам прапануецца адмовіцца ад выкарыстання транспартных сродкаў, якія спажываюць паліва.
Мерапрыемства заклікана звярнуць увагу грамадскасці на экалагічныя праблемы гарадоў, у тым ліку на якасць атмасфернага паветра. У гэты дзень у населеных пунктах краіны запланаваны розныя мерапрыемствы з мэтай прапаганды пешага і веласіпеднага спосабаў перамяшчэння, выкарыстання экалагічна чыстага і грамадскага транспарту. Напрыклад, у Мінску 22 верасня аўтааматары атрымаюць права бясплатнага праезду ў грамадскім транспарце. Такое рашэнне прынята на 27-й сесіі Мінгарсавета.
У працэсе функцыянавання транспарту ў атмасферу трапляе велізарная колькасць пылу, таксічных рэчываў, якія змяшчаюцца ў адпрацаваўшых газах, ствараюцца высокія ўзроўні шуму, забруджваюцца паветра, глеба, водныя аб'екты ў выніку праліва гаруча-змазачных матэрыялаў.
Выкіды аўтамабіляў, перш за ўсё, небяспечныя тым, што паступаюць непасрэдна ў прыземны слой атмасферы, дзе хуткасць ветру нязначная і таму газы дрэнна рассейваюцца. Гэта паветра, якім мы дыхаем. Узровень загазаванасці магістраляў і прымагістральных тэрыторый залежыць ад інтэнсіўнасці руху аўтамабіляў, шырыні і рэльефу вуліцы, хуткасці ветру, долі грузавога транспарту і аўтобусаў у агульным патоку і іншых фактараў. Асабліва абцяжарана рассейванне выкідаў аўтамабіляў на цесных вуліцах. У выніку практычна ўсе гарадскія жыхары адчуваюць на сабе шкодны ўплыў забруджанага паветра, асабліва ў буйных гарадах.
Ад спальвання адной тоны дызельнага паліва ў залежнасці ад экалагічнага класа аўтамабіля ў атмасфернае паветра паступае:
25 - 125 кг аксіду вугляроду
20 - 55 кг вуглевадародаў
7 - 35 кг дыяксіду азоту
да 15 кг сажы і іншых забруджвальных рэчываў.
Па справаздачных дадзеных за 2020 год на душу насельніцтва прыпадае 77 кілаграмаў забруджвальных рэчываў, якія выкідваюцца транспартам.
У мэтах скарачэння шкоднага ўздзеяння мабільных крыніц на навакольнае асяроддзе і здароўе насельніцтва ў краіне праводзіцца значная работа.
З 2016 года ў краіне рэалізуюцца толькі паліва, якія адпавядаюць экалагічнаму класу К5. Беларускімі вытворцамі асвоены выпуск тэхнікі, якая адпавядае экалагічным стандартам Еўра-5 і Еўра-6. Істотна абноўлены транспартныя паркі арганізацый. Паэтапна выконваецца работа па электрыфікацыі Беларускай чыгункі. Ствараюцца ўмовы для веласіпеднага руху. Актыўна развіваецца пасажырскі электратранспарт - электробусы, тралейбусы, трамваі і электрацягнікі. Ёсць інавацыйныя распрацоўкі электрамабіляў.
Дзякуючы прыняццю Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 12 сакавіка 2020 г. № 92 "Аб стымуляванні выкарыстання электрамабіляў" і рэалізацыі Праграмы стварэння дзяржаўнай сеткі для зарадкі электрамабіляў, зацверджанай пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 10 кастрычніка 2018 г. № 731, створаны ўмовы для развіцця выкарыстання электрамабіляў. На гэты час у Беларусі налічваецца 4 тысячы электрамабіляў, пры гэтым, больш за 2 тысячы з іх увезена ў краіну сёлета. Колькасць электразаправачных станцый у краіне дасягнула 450, а да канца года плануецца павялічыць іх колькасць да 600.
Сумарны выкід забруджвальных рэчываў ад мабільных крыніц у 2020 годзе склаў 721 тыс. тон, што на 54,8 тыс. тон або 7 працэнтаў менш за ўзровень 2019 года і на 79,6 тыс. тон або 9,9 працэнтаў - узроўню 2015 года.
Актыўны ўдзел у акцыі "Дзень без аўтамабіля" традыцыйна прымае і Рэспубліканскі цэнтр дзяржаўнай экалагічнай экспертызы і павышэння кваліфікацыі Мінпрыроды.
У гэты дзень таксама ў гарадах Беларусі высаджваюць кусты і дрэвы, працуе бясплатны пракат веласіпедаў. У гасцініцы "Экадом" на базе Цэнтра заўсёды рады прапанаваць паслугі пракату ровараў для актыўнага адпачынку з сябрамі і блізкімі.
