2 мая 2025 года - Міжнародны «Астма-дзень»

Сусветны дзень барацьбы з астмай або Міжнародны "Астма-дзень" - гэта традыцыйнае мерапрыемства, якое праводзіцца штогод у маі пры падтрымцы Сусветнай арганізацыі аховы здароўя. Упершыню Міжнародны "Астма-дзень" прайшоў у 1998 годзе ў 35 краінах і быў прымеркаваны да Сусветнага форуму па бранхіяльнай астме.

Галоўная мэта гэтага Дня - прыцягнуць увагу грамадскасці да праблемы росту захворвання на астму, павысіць якасць дапамогі хворым на астму, даць больш інфармацыі аб гэтым захворванні.

Астма - гэта праблема аховы здароўя сусветнага маштабу. На яе хварэюць ва ўсіх краінах, незалежна ад узроўню развіцця і даходаў. І хоць гэтае захворванне з нізкай смяротнасцю і ёсць прагрэс у яго вывучэнні і лячэнні, недаацэньваць небяспеку астмы нельга. Яна нярэдка прыводзіць да інваліднасці.

Цяжкае дыханне

Бранхіяльная астма - у перакладзе з грэцкага азначае «цяжкае дыханне». Асноўнай праявай хваробы ў яе разгорнутай клінічнай карціне з'яўляецца прыступ удушша або выяўлены недахоп паветра. У грудной клетцы з'яўляюцца «свісцячыя» хрыпы, якія суправаджаюцца кашлем з аддзяленнем вязкай макроцця. Ступень выяўленасці цяжкасці дыхання можа быць рознай ад мала прыкметнай да відавочнага прыступу ўдушша - астматычнага статусу, які патрабуе аказання дапамогі ва ўмовах стацыянара.

«Выклік, кінуты астмай!», - так характарызуюць сітуацыю лекары ў свеце. Па дадзеных СААЗ, хворых на астму ў свеце налічваецца прыкладна 300 млн. чалавек і да 2025 года гэты паказчык можа павялічыцца яшчэ на 100 млн.

На сённяшні дзень існуе рост захворвання сярод моладзі працаздольнага ўзросту. Але, справа тут не толькі ў тым, што хварэць сталі часцей, а ў тым, што якасць дыягностыкі бранхіяльнай астмы павялічваецца. Палепшылася прафесійная падрыхтоўка ўрачоў-тэрапеўтаў і ўрачоў агульнай практыкі, удасканальваецца медыцынская дапамога хворым на астму на амбулаторным і рэабілітацыйным этапах.

Статыстыка, якая павінна насцярожыць

Бранхіяльная астма - гэта адно з самых распаўсюджаных хранічных лёгачных захворванняў. Калі хворы адзін з бацькоў, то верагоднасць развіцця бранхіяльнай астмы ў дзіцяці складае 20-30%. А наяўнасць астмы ў абодвух мужа і жонкі павялічвае гэтую рызыку да 75%. Таму важна ведаць, якія вонкавыя прыкметы хваробы могуць быць прадметам звароту да лекара для выключэння ці пацверджання гэтага дыягназу. Пазней пачатак лячэння захворвання пагаршае прагноз і абцяжарвае лячэнне хворых усіх узростаў.

Самае важнае, што трэба ведаць пра астму

Астмай можна захварэць у любым узросце.

Астма - хвароба не інфекцыйная, ёю нельга заразіцца ад іншых людзей.

Людзі, якія пакутуюць на астму, могуць весці нармальны актыўны лад жыцця, калі яны навучыліся трымаць сваю хваробу пад кантролем.

Калі хвароба пад кантролем, бронхі чыстыя і паветра свабодна праходзіць у лёгкія і назад.

Калі астма не кантралюецца, сценкі бронх заўсёды патоўшчаныя і азызлыя, падчас прыступу астмы менш паветра паступае ў лёгкія і выходзіць вонкі. Чалавек кашляе і адчувае хрыпы і заложенность у грудзях. Бронхі звужаюцца, іх сценка ацякае яшчэ мацней, і ў бронхах вылучаецца слізь.

Фактары рызыкі

Усё, што выклікае прыступы астмы, называецца фактарамі рызыкі.

Сярод фактараў рызыкі - алергены (жывёлы, пылок дрэў і травы, некаторыя прадукты харчавання), а таксама пыл, моцныя пахі, цыгарэтны дым, прастуда і інш.

Мінімізацыя фактараў рызыкі называецца другаснай прафілактыкай.

Алгарытм дзеянняў пры прыступе астмы

Алгарытм дзеяння падчас прыступу астмы павінен ведаць кожны, каб своечасова аказаць дапамогу сабе ці хвораму, які аказаўся побач. Калі пачынаецца прыступ астмы, дзейнічайце хутка.

1. Спыніце кантакт з фактарам, які справакаваў прыступ.

2. Прыміце ў выглядзе інгаляцыі бронхарасшыральныя лекі (бранхалітык) + супрацьзапаленчае (на сёння існуюць камбінацыі з двух прэпаратаў у адным інгалятары).

3. Заставайцеся ў спакоі на працягу гадзіны, каб пераканацца, што дыханне палепшылася.

4. Калі не становіцца лепш, тэрмінова звернецеся да лекара ці ў хуткую дапамогу. 

Залішняе ўжыванне бронхарасшыральных лекаў можа нашкодзіць. Паказвайце лекару для кантролю 2 ці 3 разы на год. Наведвайце лекара, нават калі пачуваецеся добра і не выпрабоўваеце праблем з дыханнем.

Вазьміце астму пад кантроль і паўнавартасна жывіце

Урачы ўпэўнены, што астму можна трымаць пад кантролем, і тады хвораму будуць даступны ўсе радасці жыцця. Для гэтага неабходна прымаць лекі так, як рэкамендуе лекар, і пазбягаць фактараў рызыкі. Важна памятаць, што астма - не прысуд.

Закладам добрага, доўгага, насычанага падзеямі жыцця будуць правільнае лячэнне і пастаянны кантроль.